DİL VE KONUŞMA TERAPİSİ
Dil ve konuşma terapisi bireylerin ses, konuşma ve dil bozukluklarının önlenmesi için çalışmalar yapan ve ilgili uzman tabip tarafından teşhisi konulmuş yutkunma, dil ve konuşma bozukluklarının rehabilitasyonunu sağlayan sağlık meslek mensubudur. Dil ve konuşma terapistleri aşağıdaki bozuklukların tanılanmasından ve rehabilitasyonundan sorumludur. Konuşma Sesi Bozuklukları Bireylerin konuşma seslerinde ortaya çıkan bozulmalarla karakterize edilen konuşma bozukluğudur. Artikülasyon bozukluğu, fonolojik bozukluk, motor konuşma bozuklukları, yapısal ve sensöriyel hasarlara bağlı olarak alt gruplara ayrılabilir. Sesletim Sesbilgisi Testi (SST), Ankara Artikülasyon Testi (ATT), Fonolojik Farkındalık Testi gibi tanılama araçları ile tanılama yapılabilir.
Dil Bozuklukları
Dil Bozuklukları iki başlık altında incelenebilir:
- Birincil dil bozukluğu; ikincil bir engele bağlı olmaksızın gelişen dil bozukluğudur.
- İkincil dil bozukluğu; belli bir nedene bağlı olarak (otizm spektrum bozukluğu, down sendromu, sendromlar, serebral palsi, mikrosefali, makrosefali, travmatik beyin hasarı vb. ) gelişen dil bozukluklarıdır.
Akıcılık Bozuklukları Akıcılık bozuklukları hızlı-bozuk konuşma ve kekemelik olmak üzere ikiye ayrılır. Kekemelik bir konuşma bozukluğudur. Konuşmanın akıcılığı bozulmuştur. Konuşurken kelimelerde ve hecelerde takılırlar ve kelimeyi veya heceyi tekrarlar ve uzatırlar. Hızlı-bozuk konuşma aşırı ölçüde hızlı, düzensiz ve sıklıkla konuyla ilgisiz sözcük veya ifadeler içeren bir konuşma bozukluğudur. Ses Bozuklukları Konuşmak için ham ses üretimi sağlayan ses kıvrımlarında meydana gelen organik ya da kullanıma bağlı gelişen, anlaşılırlığı etkileyen, bireyin kültürüne, yaşına, cinsiyetine uymayan bozulmaları temsil eder. Ses bozukluklarının tanılaması aletli ve aletsiz değerlendirmelerle yapılır, daha sonra rehabilitasyon sürecine geçilir. Yutma Bozuklukları Bireylerin yaşamlarını devam ettirebilmek için bir zorunluluk olan yutma becerilerinin istemli ya da istemsiz yutma fazlarında meydana gelen sorunlar yutma bozuklukları altında betimlenebilir. Yutma bozukluklarının tanılaması aletli ve aletsiz değerlendirmelerle yapılır, daha sonra rehabilitasyon sürecine geçilir.