DİL VE KONUŞMA TERAPİSTİ KİMDİR ?
Dil ve Konuşma Terapisti iletişim, dil ve konuşma terapisi süreçlerinin gelişimini takip eden, bu süreçlere dair bozuklukların önlenmesi, tanımlanması, değerlendirilmesi ve uygun terapi programının sürdürülmesinden sorumlu olan sağlık meslek mensubudur.
Dil ve Konuşma Terapistleri Çalışma Alanları
1.Artikulasyon ve Fonolojik Bozukluklar
2.Akıcılık Bozuklukları (Kekemelik, Hızlı Bozuk Konuşma)
3.Gecikmiş Dil ve Konuşma
4.Down Sendromu, Otizm ve Diğer Gelişimsel Bozukluklara Bağlı Dil Bozuklukları
5.Motor Konuşma Bozuklukları(Apraksi, dizartri)
6.Özgül Öğrenme Güçlükleri (Disleksi, Disgrafi)
7.Edinilmiş Dil Bozuklukları ( Afazi, Demans, Travmatik Beyin Hasarı)
8.Ses Bozuklukları
9.Dudak Damak Yarıklığına Bağlı Konuşma Bozuklukları
10.Yutma Bozuklukları
KEKEMELİK
En yaygın akıcılık bozukluğu olan kekemelik, konuşma hızını ve ritmini etkileyebilecek tekrarlamalar (sesler, heceler, sözcükler, sözcük öbekleri), ses uzatmaları, bloklar, anormal duraklarla karakterize konuşma akışında bir kesintidir. Çocukluk döneminde kekemeliğin ortaya çıkma sıklığı %5’tir. Kekemeliği olan çocukların çoğunda kekemelik yaklaşık 2,5 yaşında başlamaktadır. Kekemeliğe ilişkin pek çok kuram ve yaklaşım bulunmaktadır. Konu ile ilgili çok sayıda araştırma bulunmasına karşın kekemeliğin oluşum nedenleri henüz kesin bir biçimde bilinmemektedir. Kekemelik değerlendirme ve terapisi dil ve konuşma terapistleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Dil ve konuşma terapisti çocuğun kekemelik şiddeti, kekemelik tipi, dil ve konuşma düzeyi gibi pek çok faktörü değerlendirilerek uygun terapi yöntemlerinden birisi veya birkaçı seçilerek terapi programı hazırlanır. Terapi sürecinin planlanması tamamıyla kişinin istek ve ihtiyaçlarına göre bireysel olarak oluşturulmaktadır. Bu noktada dikkat edilmesi gereken en önemli ayrıntı müdahaleyi planlayan kişinin bir dil ve konuşma terapisti olmasıdır.
GECİKMİŞ DİL VE KONUŞMA
Gecikmiş dil konuşma, çocuğun dil konuşma becerilerinin beklenenden daha geride seyretmesidir. Dil becerilerinin en yoğun geliştiği 2-4 yaş arasında çocuğunuz ses çıkarmak ya da nesnelerin, kavramların adını söylemek yerine işaret ederek anlatıyorsa gecikmiş dil konuşmanın varlığından söz edilebilir. Ayrıca çocukta sınırlı sözcük dağarcığı, yaşına uygun olmayan sözce uzunluğu ve kullanımı, davranış problemleri, İletişim isteksizliği, iletişimden kaçınma gibi durumlar gözlemleniyorsa dil ve konuşma terapistleri tarafından ayrıntılı değerlendirme alınmalıdır.
ARTİĶÜLASYON BOZUKLUĞU
Artikülasyon Bozukluğu; seslerin, hecelerin ya da sözcüklerin yanlış üretilmesidir. Bu durum anlaşılırlığı olumsuz etkiler. Anne ve baba çocuğun ne söylediğini anlayabilir fakat yabancı kişiler çocugu anlamak için daha çok çaba harcar veya bazen anlayamayabilir. Artikülasyon bozukluğu olan çocuklarda sıklıkla bir sesin yerine başka bir ses söyleme, hecelerin yerlerini değiştirme, ses ekleme ve ses eksiltme hataları görülür. Artikülasyon (konuşma sesi) bozukluğu nedenleri arasında Dudak Damak Yarıklıkları, Duyusal, algısal bozukluklar(işitme kaybı), Motor nörolojik bozukluklar(apraksi, dizartri), Yapısal bozukluklar(ağız, diş, çene yapısındaki bozukluklar), Yanlış öğrenmeler yer almaktadır.
Dil ve konuşma terapistleri yapılan değerlendirme sonucunda çocuğun yanlış edindiği veya edinmediği sesleri bulur. Çocuğa uygun öğretim metotları ve terapi teknikleri kullanılarak konuşma becerisi hedeflenen seviyeye getirmek amaçlanır.
DIL VE KONUŞMA BOZUKLUKLARINDA ERKEN MÜDAHALE NEDEN ÖNEMLİDİR?
Dil ve konuşma sorunlarında erken tanı ve müdahale, çocuğun zihinsel gelişiminde çok önemli rol oynar. Müdahale zihinsel br dilsel gelişimin dışında, çocuğun ileride sorun yaşaması olası diğer alanlar olan davranış, duygusal gelişim, öğrenme, okuma ve sosyal alanlardaki gelisimede etki etmektedir.
